Tết Nguyên đán và những giá trị truyền thống tốt đẹp

Tết Nguyên đán được coi là tinh hoa của giá trị tâm linh, cội nguồn của giá trị tình cảm sâu sắc của người Việt. 

Từ ngàn năm nay, Tết Nguyên đán trở thành phong tục, tập quán, là nét đẹp trong đời sống văn hóa tinh thần của người Việt Nam, đây là thời điểm chuyển giao của năm cũ sang năm mới, thể hiện bản sắc văn hóa của dân tộc Việt, phản ánh ý thức hệ dân tộc. So với mọi dịp lễ trong năm, Tết thỏa mãn được nhiều nhu cầu nhất của người Việt, về vật chất, về tâm linh, về nếp sống và phù hợp với mọi lứa tuổi.

Tết: mở đầu một năm mới. Nguyên: đầu tiên; đán: sớm. Tết Nguyên đán được hiểu là buổi sớm ngày đầu năm. Dù chịu ảnh hưởng của văn hóa Trung Quốc nhưng, do cách tính âm lịch của người Việt Nam có khác với Trung Quốc nê Tết Nguyên Đán của cũng không hoàn toàn trùng với Tết của người Trung Quốc.

Tết Nguyên đán thường rơi vào khoảng cuối tháng 1 đến giữa tháng 2 Dương lịch,  thường kéo dài trong khoảng 7 đến 8 ngày cuối năm cũ và 7 ngày đầu năm mới (23 tháng Chạp đến hết ngày 7 tháng Giêng). Vào những ngày này, mọi người sơn sửa lại nhà cửa, sàn nhà được chùi rửa, bàn ghế tủ giường được lau chùi phủi bụi. Người lớn cũng như trẻ con đều tắm rửa gội đầu sạch sẽ, mặc quần áo mới may bảnh bao. Bao nhiêu mối nợ nần đều được thanh toán trước khi bước qua năm mới để xả xui hay để tạo một sự tín nhiệm nơi người chủ nợ. Mọi người tiễn đưa năm cũ và chào đón chúc tụng năm mới với mong ước về sức khỏe, gia đình, sinh kế, hạnh phúc cá nhân.

Tết Nguyên đán bắt nguồn và ngày càng bền vững hơn từ ý thức hệ nông nghiệp, sau dần tỏa rộng trong đời sống con người toàn xã hội, song vẫn mang ý nghĩa nhân văn tốt đẹp.

Tết Nguyên đán còn là cơ hội để thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” một cách sâu sắc, cụ thể nhất. Người Việt tin rằng, vào dịp này, tổ tiên cũng sẽ hiện diện trên bàn thờ gia tiên, ở nhà thờ họ để chứng kiến lòng thành của con cháu, và từ đó sẽ phù hộ cho con cháu được khỏe mạnh, ổn định và hạnh phúc.

Tết là dịp mọi người gần gũi nhau hơn, ngôn ngữ nói ra cũng được chọn lọc hơn. Tết là phải chúc mừng nhau: sức khỏe, tuổi tác, chúc làm ăn phát đạt, mọi người vui vẻ, dịu hiền hơn… những ngày trong dịp Tết Nguyên đán thực sự là những ngày vui vẻ, hạnh phúc cho tất cả mọi người.

Người Việt ăn mừng Tết với niềm tin thiêng liêng Tết là ngày đoàn tụ, là ngày làm mới, là ngày tạ ơn và là ngày của hy vọng.